„Interdyscyplinarność, wielokulturowość i sytuacje niestandardowe w warunkach symulacji medycznej”
Niniejszy podręcznik jest wynikiem współpracy międzynarodowej w ramach projektu „Interdyscyplinarność, wielokulturowość i sytuacje niestandardowe w warunkach symulacji medycznej”
Projekt ten wspólnie realizowały kadry dydaktyczne i naukowe trzech ośrodków: Uniwersytetu Opolskiego, Śląskiego Uniwersytetu w Opawie oraz Uniwersytetu Medycznego w Plovdiv. Kadra dydaktyczna i naukowa Uniwersytetu Opolskiego była zarówno inicjatorem, jak i liderem projektu. Głównymi intencjami projektu były: modernizacja oferty dydaktycznej, podniesienie jakości kształcenia i atrakcyjności nauczania, rozwijanie i umacnianie profesjonalizmu zawodowego oraz naukowego studentów nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Powyższe założenia wzbogacone zostały o zjawisko wielokulturowości pacjentów oraz interdyscyplinarności z uwzględnieniem występowania sytuacji rzadkich, niestandardowych.
Autorzy projektu dołożyli wszelkich starań, by przybliżyć studentom kierunków medycznych zjawisko wielokulturowości wobec powszechnego dziś trendu migracyjnego ludności świata ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych aspektów odmienności religijnej i kulturowej wobec procesu diagnozowania, leczenia i udzielanego wsparcia medycznego. Niemniej jednak twórcy projektu zaznaczają, że podręcznik ten zawiera stosunkowo niewielką deskrypcję wybranych religii i kultur – innymi słowy, zamieszczone treści stanowią jedynie próbę analizy zagadnień dotyczących aspektu wielokulturowości w przełożeniu na dziedzinę nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Wobec powyższego – podręcznik ten nie jest przewodnikiem po religiach i kulturach świata.
W naukach medycznych i naukach o zdrowiu zauważa się zjawisko eskalacji w dziedzinie rozwoju nowoczesnych technologii edukacyjnych. Wykorzystana w publikacji innowacyjna metoda symulacji medycznej coraz powszechniej stosowana jest do nauczania umiejętności klinicznych, co z kolei ma swoje przełożenie w aspekcie określania priorytetów, problemów, podejmowania decyzji, a w konsekwencji – realizacji wybranych procedur, w tym zabiegów medycznych. Kształcenie w warunkach symulowanych idealnie komponuje się z obowiązującymi ministerialnymi standardami kształcenia. Metoda ta daje szerokie możliwości w procesie nauczania, nabywania wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w postaci efektywnej pracy w zespole interdyscyplinarnym.
Autorzy są zgodni co do założenia, że podręcznik ten ma stanowić odpowiedź na obecną sytuację migracyjną w Europie i na świecie. Współcześnie oczekuje się przełamywania wszelkich barier względem pacjentów „odmiennych kulturowo” w sytuacjach związanych z udzielaniem świadczeń medycznych.
Podręcznik składa się z sześciu rozdziałów.
- Rozdział pierwszy porusza bardzo istotne zagadnienie dotyczące efektywnej współpracy i komunikacji w zespole interdyscyplinarnym.
- W rozdziale drugim omawiane są wybrane i najistotniejsze kwestie związane z postrzeganiem zdrowia, narodzin, profilaktyki, choroby i śmierci w kontekście wybranej religii czy kultury.
- W kolejnym rozdziale autorzy poruszają zagadnienia dotyczące postępowania w wybranych jednostkach chorobowych w sytuacjach niestandardowych w pielęgniarstwie i położnictwie.
- W dalszej części podręcznika – w rozdziale czwartym – prezentowane są przykładowe scenariusze symulacyjne dotyczące wybranych jednostek chorobowych, sytuacji niestandardowych w pielęgniarstwie, położnictwie i fizjoterapii z uwzględnieniem aspektów interdyscyplinarności i wielokulturowości. Zawarte w podręczniku scenariusze odnoszą się do poszczególnych dziedzin nauk medycznych i nauk o zdrowiu. W tym miejscu należy podkreślić, że scenariusze te mogą być podstawą do tworzenia nowych scenariuszy z innymi lub dodatkowymi efektami uczenia się. Celowym działaniem autorów podręcznika jest utworzenie bazy różnorodnych scenariuszy – o odmiennym schemacie i możliwościach technicznych. Zamierzenie to jest celowe, ponieważ w następstwie ma rozbudzić wyobraźnię odbiorców, otworzyć czytelników na podjęcie samodzielnych działań o charakterze eksperymentalnym (empirycznym) w warunkach symulacji medycznej i tym samym przełamać bariery związane z nauczaniem symulacyjnym.
- W rozdziale piątym zaprezentowano filmy instruktażowe dotyczące zjawiska wielokulturowości, interdyscyplinarności oraz sytuacji niestandardowych.
- Natomiast w rozdziale szóstym zamieszczono galerię zdjęć Centrum Symulacji Medycznej Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Opolskiego.
Autorzy wierzą, że podręcznik ten będzie stanowił praktyczne wsparcie dydaktyczne dla całego grona odbiorców.
Fragmenty recenzji:
Aktualna zmiana podejścia do zdrowia i organizacji opieki zdrowotnej indukuje interdyscyplinarność planów opieki – medycznej, środowiskowej, społecznej, rodzinnej, wielokulturowej i innej, a co za tym idzie – zespołów organizujących i prowadzących kształcenie w zawodach medycznych. W ten nurt doskonale wpisuje się przedłożona mi do recenzji pozycja książkowa pt. Interdyscyplinarność, wielokulturowość i sytuacje niestandardowe w warunkach symulacji medycznej.
Opracowanie zostało przygotowane przez zespół ekspertów z ośrodków akademickich w z Polski, Czech i Bułgarii, równocześnie – praktyków. Redaktorzy naukowi wraz z autorami w sposób logiczny i uporządkowany w jednolity schemat na poziomie przystępnym dokonali przeglądu informacji dotyczących opieki nad osobami z różnymi chorobami, zaburzeniami i problemami zdrowotnymi z uwzględnieniem aspektów religijnych, narodowościowych i wielokulturowości.
Myślą przewodnią książki w zamyśle Autorów było, aby czytelnik zdobył wiedzę na temat różnych religii, problemów zdrowotnych, chorób i zaburzeń rozwojowych człowieka. Część książki dotycząca różnych religii jest nieocenioną pomocą dla personelu medycznego w kontakcie z pacjentką / pacjentem z innego kręgu kulturowego i innej religii. Pozwoli na unikanie błędów w praktyce zawodowej.
[…] Książka będzie pełnić funkcję zarówno podręcznika akademickiego, jak i ważną pozycję piśmienniczą wspierającą samokształcenie pracowników medycznych, będzie cennym źródłem praktycznej wiedzy dla pielęgniarek, położnych i każdego profesjonalisty zaangażowanego w codzienną opiekę nad pacjentem ukierunkowaną proaktywnie. Szeroki zakres informacji oraz ich przystępna prezentacja sprzyjają także poszerzeniu grona czytelników o nauczycieli akademickich i studentów.
dr hab. n. zdr. Bożena Mroczek
(…) recenzowane opracowanie dostarcza podstawowych informacji na temat przekonań i zachowań wyznawców określonej religii i osób wywodzących się z określonej kultury, ale nie jest przewodnikiem po religiach i kulturach świata, co zostało wyraźnie zaznaczone przez Autorów we wstępie. Niemniej jednak, te przekonania i zachowania często mają znaczenie w sytuacjach udzielania świadczeń medycznych, stąd potrzeba zwrócenia szczególnej uwagi na zjawisko wielokulturowości i wyznawanej religii już na etapie kształcenia przyszłych pracowników ochrony zdrowia. Wiedza na temat norm postępowania przyjętych przez wyznawców określonej religii, czy osób wywodzących się z określonej kultury w zakresie m.in. tradycji, roli mężczyzn i kobiet, stosunku do seksualności, do higieny ciała, charakterystyki ubioru, podejścia do zdrowia, choroby, umierania i śmierci jest bardzo istotna w kontakcie z pacjentem, zrozumieniu jego potrzeb, zdiagnozowaniu problemów, zapewnieniu dobrej komunikacji, czyli w świadczeniu profesjonalnej opieki medycznej.
Kształcenie przyszłych pracowników ochrony zdrowia jest procesem długotrwałym, dynamicznym, podlegającym stałemu doskonaleniu i ewaluacji, którego celem jest jak najlepsze przygotowanie do wykonywania zadań zawodowych. W procesie tym bardzo dobrze sprawdza się symulacja medyczna, która jest wprawdzie innowacyjną, ale coraz powszechniej stosowaną metodą w kształceniu lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, fizjoterapeutów. Metoda ta zapewnia możliwości bezpiecznego nabywania umiejętności praktycznych w warunkach pozaszpitalnych, bez udziału pacjenta oraz daje możliwości działania w sytuacjach bardzo zbliżonych do naturalnych warunków pracy. Szczególne walory zastosowania symulacji medycznej widoczne są wówczas, gdy przygotowywane scenariusze w stopniu maksymalnym odzwierciedlają sytuacje rzeczywiste oraz przedstawiają sytuacje niestandardowe, które zdarzają się w podmiotach leczniczych. Takie sytuacje dotyczące osób w różnych stanach fizjologicznych i jednostkach chorobowych, pacjentów odmiennych wyznaniowo i kulturowo zostały zebrane i zrozumiale opisane w niniejszym opracowaniu.
Podsumowując, stwierdzam, iż przedstawiony do recenzji podręcznik pt. Interdyscyplinarność, wielokulturowość i sytuacje niestandardowe w warunkach symulacji medycznej stanowi przejrzyste, syntetyczne, a zarazem kompleksowe i cenne źródło wiedzy obrazujące różne sytuacje w warunkach symulacji medycznej. Dostarcza podstawowej wiedzy na tematy dotychczas rzadko prezentowane w piśmiennictwie medycznym i zachęca do zwrócenia szczególnej uwagi na interdyscyplinarność, wielokulturowość i sytuacje niestandardowe w kształceniu przygotowującym do wykonywania zawodów medycznych. Istotnym, wartym podkreślenia walorem zapewniającym wysoką jakość opracowania jest międzynarodowy Zespół Redakcyjny składający się z kadry dydaktycznej i naukowej pracującej na uniwersytetach w Polsce, w Bułgarii i w Czechach. Gratuluję Autorom podjętej tematyki i sposobu prezentacji treści, a jednocześnie w pełni rekomenduję potrzebę opublikowania przedstawionego do recenzji podręcznika.
dr hab. n. med. i n. o zdr. Elżbieta Cipora
Materiały audiowizualne do podręcznika
- Poród lotosowy – hinduizm (zobacz)
- Krwotok poporodowy – islam (zobacz)
- Kobieta po operacji oka (oddział okulistyczny) – kultura chińska (zobacz)
- Umierający (oddział intensywnej terapii) – kultura romska (zobacz)
- Kobieta po wypadku samochodowym (pogotowie ratunkowe) – islam (zobacz)
- Nagły poród – kobieta z niepełnosprawnością wzroku na ulicy (zobacz)
- Poród siłami natury (zobacz)
- Kultura romska wobec nowonarodzonego dziecka (zobacz)
- Narodziny w kulturze romskiej (zobacz)
- Pod wpływem narkotyków – interdyscyplinarność i komunikacja (zobacz)
- Języki świata a religia i kultura (zobacz)